دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 61 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 77 |
پیشگفتار
نوجوانان دلی پاک و روحی پرشور دارند . آنان در حساسترین و بحرانی ترین دوران زندگی خود به سر می برند و نیازمند هدایت ، حمایت و همدلی اند. نوجوان نهال نو رسیده ای است که برای رشد و بالندگی به باغبانی ، دلسوز و روشن بین نیاز دارد تا او را از آفتها و حادثه ها در امان دارد.
بها دادن به نوجوانان و در تربیت و ارشاد آنان کوشیدن بی گمان یکی از نشانه های آشکار رشد فرهنگی یک جامعه است . بر خلاف گمان برخی مردم ، تربیت به طور کلی کاری بسیار دشوار است بویژه تربیت و هدایت نوجوانان دارای پیچیدگیها و نکته های ظریف بسیاری است . شاید گفتة حکیمانه ی کانت متفکر و فیلسوف نامی آلمانی ، حق مطلب را در این زمینه ادا کرده باشد آنجا که می گوید : دو کار هست که در دشواری ، هیچ کار دیگری به پای آن نمی رسد ، مملکت داری و تربیت.
تربیت انسان از این جهت که او موجودی پیچیده و عظیم است کاری سخت و دشوار می باشد. پیچیدگیهای روحی انسان به حدی است که نمی توان رفتار او را به سادگی تحت ضابطه ای مشخص در آورد و از آن آسوده خاطر شد. برتراند راسل ، فیلسوف انگلیسی که خود در بارة تربیت کتابهایی نگاشته است اعتراف می کند که گفتار من در این زمینه بهتر از کردارم بود. این ها همه نشان می دهد که نباید تربیت را کاری سهل و آسان پنداشت که نیاز به هیچ گونه آموزش و تخصصی ندارد.
فرزندان ما در دوران خود مرحله های مختلف را طی می کنند و در هر مرحله نیازهای تربیتی ویژه ای دارند . بدون آشنایی با این مراحل تربیتی و برخورداری از مهارتهای لازم چگونه می توانیم فرزندان خود را تربیت کنیم. شاید برخی از پدران و مادران گمان می کنند که اگر شرایط مادی و امکانات تحصیلی را برای فرزندان خود فراهم آورند وظیفه ی خود را به خوبی انجام داده اند حال آنکه وظیفه ی پدر و مادر بسیار فراتر از این هاست.
خانواده کانون پذیرایی از نسل آینده است در این کانون نهال ارزشهای انسانی ـ که بذر آن در لحظه ی آفرینش در ضمیر آدمیان پاشیده شده است ـ باید رشد و نمو کرده درخت انسانیت به بار نشیند از این رو هیچ یک از نهادهای اجتماعی نقشی را که خانواده در ساختار فکری ، روحی و اخلاقی انسان دارد نمی توانند ایفا کنند .
نابسامانی های اجتماعی در بسیاری موارد ناشی از نابسامانی در خانواده هاست و سعادت یک اجتماع بستگی کامل به وجود خانواده های سالم و سعادتمند دارد . در خانواده است که انسان از لحظه های آغازین زندگی با تربیتی که از پدر و مادر دریافت می کند شکل می گیرد و ناآگاهانه به مسیری خاص سوق داده می شود.
اگر خانواده ها نقش خود را بدرستی ایفا نکنند نهادهای اجتماعی دیگر از قبیل مدرسه ، رسانه های گروه و غیره این خلاء را نمی توانند پر کنند.
دشواریها و پیچیدگیهای تربیت فرزند در دوره نوجوانی بیش از هر دوران دیگر است زیرا در این دوره نوجوان بطور ناگهانی با جهش فکری و عاطفی خود را از دوران کودکی جدا می کند. شخصیت کنونی نوجوان می طلبد که خانواده در برخورد با او روشن بین ، شکیبا و هوشیار باشد و به سرعت دریابد که او دیگر یک کودک نیست . از این رو بسیاری از خانواده ها در روابط خود با فرزندان نوجوان مشکلاتی دارند که اگر از آگاهیهای لازم برخوردار نباشند شاید این مسئله عواقب ناخواسته ای به دنبال داشته باشد.
بسیاری از مشکلات اخلاقی و رفتاری نوجوانان ریشه در برخوردهای نامناسب پدران ، مادران و مربیان دارد . تجربه نشان می دهد در بیشتر موارد که نوجوانان به خانواده ی آگاه و مربی شایسته دسترسی دارند از زندگی سالم و موفقی برخوردارند ، این نشان می دهد که نوجوانان بخوبی تربیت پذیر هستند و اگر نابسامانی هایی در اخلاق و رفتار برخی از آنان مشاهده می شود ناشی از نبود تربیت صحیح است .
پیامبر اسلام (ص) می فرمایند : به شما در باره ی نوجوانان و جوانان سفارش می کنم زیرا آنان دارای قلبی رقیقتر و فضیلت پذیر تر می باشند.[1] و امام علی (ع) می فرمایند : دل نوجوان مانند زمین خالی از گیاه و درخت است که هر بذری در آن افشانده شود می پذیرد و در خود می پرورد پس فرزند عزیزم من در آغاز جوانی ات به ادب و تربیت تو پرداختم قبل از آن که دلت سخت گردد و از پذیرش چیزهای خوب
سرباز زند.[2]
از این جا می توان به نقش حساس و خطیری که خانواده ها و مربیان در هدایت و تربیت نوجوانان دارند پی برد . اگر ما به وظیفه ی بزرگ خود نسبت به این سرمایه های بی نظیر جامعه به نحوی شایسته توجه نکنیم، باید برای رویارویی با عواقب تلخ غفلت خود آماده باشیم . در آموزشهای دینی ما نیز بر مسئولیت پدران و مادران در تربیت فرزند بسیار تأکید شده است و تصریح شده همچنانکه والدین را بر فرزندان حقوقی است فرزندان را نیز بر والدین خود حقوقی است که از آنها در مورد این حقوق در پیشگاه الهی بازخواست خواهد شد . در روایات اسلامی آمده است : همچنانکه فرزند عاق پدر و مادر می شود پدر و مادر نیز برای سهل انگاری در انجام وظایف خویش عاق فرزند می شود. [3]
فصل اول
طرح تحقیق
مقدمـه Introduction
یک هدف خوب آن است که مقصد را به ما نشان دهد و معلوم دارد که چه هنگام بدان نایل خواهیم شد. امروزه یکی از مشکلات مهم تربیتی در بیشتر مراکز تعلیم و تربیت مسائلی هستند که بطور مشابه در بسیاری از کودکان و نوجوانان و جوانان سر می زند و این مسایل در نوجوانان و کودکان گسترش یافته و باعث عدم پیشرفت جامعه و افراد جامعه شده است و روز بروز این مسایل و مشکلات در دامنه های وسیعی در تعلیم و تربیت خودش را آشکارتر ساخته است و اگر به علل و عوامل و کنه و ریشه ی این مسایل پرداخته نشود و راههای بوجود آوردن آن مورد تجزیه و تحلیل قرار نگیرد احتمال آن می رود که جامعه علاوه بر آن که پیشرفتی نخواهد داشت سبب انحطاط و انحراف جامعه و از بین رفتن ارزشهای والای انسانی خواهد شد. پیشگامان تعلیم و تربیت هرچند درباره ی این مسایل اندیشیده اند و نظرات و راه حلها و پیشنهاد های متعددی داده اند اما با توجه به اینکه ، این علمای تعلیم و تربیت سالها به فکر ریشه کن ساختن این مسایل بوده اند و پیشرفتهایی نیز حاصل شده است و راه حلهای این علما نیز مؤثر واقع شده است اما با همة این وجود هنوز بسیاری از علل و عوامل و مشکلات و مسایل تربیتی شناخته نشده اند و یا ممکن است علاوه بر علت هایی که شناخته شده علل تازه و جدیدی افزوده شود و راه حل مناسبی برای این عوامل در نظر
گرفته شود.
با توجه به اینکه کودکان نیز از نظر اخلاقی چه در جامعه ای که زندگی می کنند و یا در چه خانواده ای تربیت یافته اند با هم متفاوت هستند . پس اگر افرادی دارای یک نوع مسایل و مشکلات تربیتی باشند ممکن نیست که با یک روش به حل مسایل آنان پرداخت و در نتیجه باید جنبه های مختلف و گوناگون به کار برد. لذا با توجه به مطالب فوق برآن شدیم که با استفاده از مدیران و دبیران مجرب علتهای بی انضباطی را در شهرستان مشهد مورد بررسی قرار دهیم لازم به تذکر است که این شهرستان در سطح شهر دارای مدارس متعدد می باشد که این مدارس دارای دبیران مجرب و مدیران با سابقه است که هر ساله با توجه به میزان رشد جمعیت با تعداد فراوانی از دانش آموزان و نوجوانان با رفتارهای بخصوص و متفاوت درگیر هستند و راه حلهای آن را با توجه به تفاوتهای فردی هر دانش آموز به مورد اجرا می گذارند.
امیدواریم که بررسیهایی که در این تحقیق انجام خواهیم داد راهگشای حل بسیاری از مسایل مختلف تربیتی در این منطقه باشد.
عنوان کامل موضوع تحقیق
علل بی انضباطی دانش آموزان پسر در مقطع راهنمایی شهرستان مشهد ناحیه 7 مدارس راهنمایی دارالعلم و حضرت بقیه الله.
ضرورت و اهمیت مسئله
از آنجا که تعلیم و تربیت سالم در سایة آرامش و امنیت و ایجاد خود نظمی در کودکان و نوجوانان می باشد و این نوع تعلیم و تربیت که شامل کیفیت تربیت در محیط خانه و مدرسه است و اصولاً نگرش خانواده نسبت به تحصیل جزء فرهنگ خانواده است و بها دادن والدین به درس میزان آرامش و امنیت خانواده در یادگیری کودک اثر دارد و شرایط نامناسب و نامطلوب می تواند موجب محرومیت کودک در یک تعلیم و تربیت مناسب و یا عوامل تحریک کننده ذهنی شود. اگر این مشکلات برطرف نگردد و کودکان از شرایط مساعدتر و تعلیم و تربیت غنی تری برخوردار گردند استعدادهای آنان تا حدود تصور ناپذیری تکامل می یابد.
موضوع انضباط در بین افراد بخصوص در بین نوباوگان و نوجوانان مطرح می شود که مسیر زندگی خود را تعقیب می کنند و به شخصیت و اخلاق خود شکل می دهند تا بتوانند جاده کمال را بشناسند و در زندگی موفقیت بیشتر و بهتری داشته باشند . معلمان و انسانها به طرقی با این افراد در ارتباط هستند و وظیفة شرعی و قانونی خود می دانند تا این آینده سازان را در این مسیر پر نشیب و فراز هدایت کنند و ناخدایان موفقی باشند تا این کودکان و نوجوانان را به ساحل خوشبختی برسانند.
هدفهای کلی تحقیق :
برای اینکه بتوانیم به علل های مختلف بی انضباطی در این مقطع آشنا شویم از دبیران و دست اندرکاران تعلیم و تربیت مدارس راهنمایی این شهرستان کمک گرفته ایم تا بتوانیم با توجه به فرامین ارائه شده و نظر خواهی از آنان در صدد رفع قسمتی از مشکلات برآییم.
فرضیه ها :
1ـ عدم آشنایی کادر آموزشی و اداری مدرسه به نیازهای روحی و روانی ، اجتماعی موجب بی انضباطی دانش آموزان می گردد . ( برای اثبات این فرضیه سؤالات 1،2،9،13،15،18 در پرسشنامه آمده است).
2 ـ وجود اختلاف در خانواده و عدم ارتباط صحیح خانواده ها با فرزندانشان و درک آنان موجب بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه می گردد. (برای اثبات این فرضیه سؤالات 11 ،12،14 در پرسشنامه قید شده است).
3 ـ عدم وجود مدیران و معلمان متخصص و کار آزموده در مدارس موجب بی انضباطی دانش آموزان می شود.( برای اثبات این فرضیه سؤالات 7 ،20،21 در پرسشنامه آمده است).
4 ـ عدم انعطاف سیستم آموزشی و مقررات خشک و بی روح موجب بی انضباطی می شود.( برای اثبات این فرضیه سؤال 17 در پرسشنامه آمده است).
5 ـ عدم ارتباط صحیح مدرسه ، خانواده و جامعه موجب بی انضباطی می شود. (برای اثبات این فرضیه سؤال 22 در پرسشنامه آمده است).
6 ـ مشکلات حاد خانوادگی ناشی از فقر مالی و ضعف جسمانی و عاطفی و اجتماعی دانش آموزان موجب بی انضباطی می شود.( برای اثبات این فرضیه سؤالات 8 ،10،12 در پرسشنامه آمده است).
7 ـ عدم مطابقت مطالب درسی با نیازهای جسمانی و عاطفی و اجتماعی دانش آموزان موجب بی انضباطی می گردد . (برای اثبات این فرضیه سؤال در پرسشنامه مطرح گردیده است).
8 ـ کمبود فضای آموزشی و آشنا نبودن کادر آموزشی و اداری به مسایل روانشناسی و عدم رعایت عدالت موجب بی انضباطی دانش آموزان در مدرسه می گردد. (برای اثبات این فرضیه سؤالات 1 ،3،4،5،6 در پرسشنامه آمده است).
9 ـ عدم سلامت روانی کارکنان آموزشی و اداری باعث بی انضباطی می گردد. (برای اثبات این فرضیه سؤال 19 در پرسشنامه آمده است).
سؤالات :
1 ـ عدم توجه به شخصیت کودک باعث بی انضباطی می شود ؟
2 ـ دخالت ندادن کودکان در اداره امور جامعه و مدرسه سبب بی انضباطی می شود؟
3 ـ اعمال تبعیض معلمان موجب بی انضباطی می شود؟
4 ـ مجازاتهای بیجا و نامناسب موجب بروز رفتار ناشایست می گردد؟
5 ـ اعمال تبعیض کارکنان مدرسه عامل مؤثری در بروز بی انضباطی می شود؟
6 ـ تشویق بیجا و نامناسب موجب بی انضباطی می گردد؟
7 ـ عدم توانایی معلم در ایجاد انگیزه باعث بی انضباطی می گردد؟
8 ـ نقص یا ضعف جسمانی دانش آموز باعث بروز رفتارهای ضد اجتماعی می شود؟
9 ـ ناهنجاریهای روانی کودک سبب بی انضباطی می شود؟
10 ـ فقر مالی و اقتصادی کودک باعث بی انضباطی می شود؟
11 ـ اختلافات خانوادگی باعث رفتارهای ضد اجتماعی می گردد؟
12 ـ احساس طرد شدگی کودک از خانواده باعث بی انضباطی می شود؟
13 ـ محبت بیش از حد در خانه و بی توجهی در مدرسه باعث بی انضباطی می شود؟
14 ـ عدم پذیرش از طرف وجود نامادری و یا ناپدری سبب بی انضباطی می شود؟
15 ـ میل به خودنمایی و ابراز وجود کودک باعث بی انضباطی می شود ؟
16 ـ عدم درک محتوای مطالب درسی موجب بی انضباطی می شود ؟
17 ـ عدم انطباق مقررات مدرسه با ویژگیهای سنی کودک باعث بی انضباطی می شود ؟
18 ـ میل به آزادی فطری کودک سبب بی انضباطی می شود ؟
19 ـ شخصیت معلم در بروز رفتار ناشایست مؤثر است ؟
20 ـ وجود مدیران و معاونان کم سابقه سبب بی انضباطی می شود ؟
21 ـ عجله در تصمیم گیری ها باعث بروز رفتار بی انضباطی می شود ؟
22 ـ عدم کمبود روابط والدین با مدرسه سبب رفتار ناشایست می گردد؟
23 ـ فضای فیزیکی کلاس و ساختمان مدرسه باعث بی انضباطی می شود ؟
24 ـ اگر موردی یا پیشنهادی دارید بنویسید.
محدودیتها و حدود مطالعه
ـ از لحاظ قرار دادن پرسشنامه ها در اختیار معلمین با مشکل مواجه شدیم چون با برگزاری امتحانات نوبت دوم دانش آموزان روبرو شدیم.
ـ عدم دقت معلمین در پاسخگویی به سؤالات
ـ عدم همکاری بعضی از معلمین در این مورد
ـ عدم وجود ابراز دقیق اندازه گیری
تعاریف و اصطلاحات و مفاهیم خاص
1ـ بی انضباطی :
منظور از مشکلات انضباطی رفتاری است که بنحوی با مقررات مدرسه در تضاد بوده و نظم مدرسه را تهدید و مختل نماید از جمله این رفتارهای شایع تأخیر ورود به مدرسه ، آزار و اذیت سایر دانش آموزان ، گفتن سخنان رکیک و فحش دادن به آنها ، سخن گفتن و صدا در آوردن نابهنگام در کلاس و موقع تدریس معلم ، تخریب اموال مدرسه و … می باشد.
2 ـ رفتارهای ناشایست که عبارتند از :
الف ـ پرخاشگری : واکنش کلی نسبت به ناکامی است هرچند افراد همیشه پاسخهای پرخاشگرانه ی آشکار از خود نشان نمی دهند و آنها را در وجود خود سرکوب می کنند.
ب ـ اضطراب : یک ناراحتی دردناک ذهنی درباره ی پیش بینی یک تهدید و یا ناخوشی در آینده است.
ج ـ بزهکاری : بزهکار کسی است که متهم به ارتکاب رفتار ضد اجتماعی و یا قانون شکنی می باشد.
د ـ ناکامی : عبارت است از حالت یک موجود زنده است هنگامی که ارضای رفتار برانگیخته دشوار و یا غیر ممکن می گردد و یا در راه رسیدن به یک هدف با مانعی برخورد می کند.
هـ ـ فرار از مدرسه : که با بزرگتر شدن کودکان بیشتر جنبه ناسازگاری پیدا می کند .[4]
و ـ دروغگویی و …
3 ـ اعمال تبعیض از سوی کارکنان مدرسه :
عبارت است از دوگانگی در برخورد نسبت به دانش آموزان است که از سوی مدیر ، معاون معلمین و حتی مستخدمین اعمال می شود. آنان با برخوردهای مختلف خود نسبت به هر دانش آموز در مقابل یک عمل و کار مشابه باعث بروز بی انضباطی می شوند.
4 ـ نقص عضو یا ضعف جسمانی :
منظور دانش آموزانی است که دارای نقص جسمانی هستند مثل لکنت زبان و … از طرف دیگران در کلاس مورد تمسخر و دست انداختن قرار می گیرند که خود باعث بی انضباطی است و کودک دارای نقص عضو بخاطر پوشاندن عیب خود دست به کارهای خلاف مقررات می زند.
5 ـ ضد اجتماعی :
بعضی بروز رفتارهایی که با قوانین مدرسه و جامعه مغایرت داشته باشد نظیر خرابکاری وسایل عمومی و افراد سایکوپات .
6 ـ ناهنجاریهای روانی :
ناهنجاریهای روانی کودک سبب بی انضباطی می شود مانند فرار از مدرسه ، عدم علاقه به تحصیل و عقب ماندگیهای ذهنی و درسی .
بررسی تجربیات و مطالعات قبلی
1 ـ استفاده از کتاب روانشناسی نوجوانان و جوانان نوشته دکتر سید احمد احمدی .
2 ـ پایان نامه آقایان قاسم شاملوییان ـ محمد علی ذوالفقار .
3 ـ استفاده از کتاب تعلیم و تربیت و مراحل آن نوشته دکتر غلامحسین شکوهی .
4 ـ مجلات معلم.
5 ـ ماهنامه تربیت.
متغیرها و تعاریف عملی آنها
تعریف متغیر :
واژه ی متغیر از ریاضیات و فیزیک اخذ شده لیکن در علوم اجتماعی معنای وسیعتری دارد. متغیر به صفتی اطلاق می شود که از فردی از افراد جامعه به فرد دیگر از همان جامعه تفاوت نماید به عبارت دیگر متغیر حالتی است که قابلیت جایگزینی تمام عناصر یک مجموعه به هم پیوسته را دارد.
متغیر وابسته :
به صفت یا حالتی اطلاق می شود که تحت تأثیر متغیرهای دیگر قرار دارد و در مطالعه اجتماعی معمولاً اثر متغیر های دیگر (متغیر مستقل ) بر روی آن بررسی می شود.
متغیر مستقل :
به متغیری گفته می شود که عامل مؤثر یا اثر گذار در متغیر وابسته مورد نظر است.
روشهای جمع آوری اطلاعات
غرض جمع آوری اطلاعات درباره ی مسئله پژوهش شرایط و عواملی است که در این تحقیق قصد مطالعه آن را داریم که پژوهش توصیفی مانند عکس برداری از ابعاد گوناگون یک ارگانیسم یا یک پدیدة عینی است. در این پژوهش برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه که قسمتهای مختلف در آن گنجانده شده است و شامل 24 سؤال 2300 سؤال بسته و یک سؤال باز به عنوان پیشنهاد می باشد و در حدود 70 پرسشنامه تهیه گردیده است.
منابع داده ها
پاسخ پرسشنامه هایی که بوسیله ی دبیران مدرسه راهنمایی دارالعلم در اختیار ما قرار گرفته است و همچنین شاهدات عینی رفتارهای مختلف دانش آموزان ، مطالعات کتب روانشناسی و غیره.
روش های آماری و تجزیه و تحلیل داده ها
تجزیه و تحلیل اطلاعات استخراج شده از روش آمار توصیفی و درصد گیری آماری و جداول ستونی و دایره ای انجام شده است.
توصیف ابزارها و وسایل جمع آوری داده ها
چون موضوع مورد بررسی از نوع پژوهش توصیفی نیز می باشد لذا پرسشنامه جهت دبیران مدارس راهنمایی دارالعلم و بقیه ا… در قالب 24 سؤال تهیه گردیده و در اختیار آنان گذاشته شده است لازم به تذکر است که 23 سؤال آن بصورت 4 گزینه ای (پاسخهای بسته ) انتخاب و یک سؤال باز نیز مطرح
کرده است .
جمعیت آماری
حدود 700 دانش آموز در مدارس راهنمایی دارالعلم و بقیه ا… می باشند که جمعیت آماری ما را تشکیل داده اند.
جمعیت نمونه
در سطح شهرستان 2 مدرسه راهنمایی پسرانه با جمعیت حدود 700 نفر دانش آموز وجود دارد که انتخاب گردیده اند.
وسیله تحقیق
استفاده از کتب و مجلات مختلف و همچنین پرسش از دانش آموزان و دبیران مدارس در این مورد .
متن تحقیق
علل بی انضباطی دانش آموزان در دوره ی راهنمایی :
آغاز بلوغ نوجوان عملاً در دوره ی راهنمایی است و همچنین تلاش نوجوان در جهت تشخص طلبی اساسی ترین مشخصه رشد در این مرحله است به همین جهت آنچه در این دوره در درجه اول اهمیت قرار دارد تربیت عقلی نیست ، تربیت خلق و خوی یا تربیت شخصیت است.
ولی چنانچه می دانیم در دوره ی راهنمایی تحصیلی نیز مانند دوره های دیگر به تربیت عقل نوجوان توجه خاص مبذول می شود و تربیت شخصیت همچنان مورد غفلت است بنابراین اصول آموزش و پرورش در این دوره باید به وضع دانش آموزان بطور مطلوب کمک نمود.
بیان مجدد مسئله
علل بی انضباطی دانش آموزان پسر در مقطع راهنمایی
توصیف روشهای بکار گرفته شده
از روش توصیفی و درصد گیری آماری استفاده نموده و بصورت نمودار دایره أی و ستونی مشخص شده است.
خلاصه یافته ها و نتیجه گیری
آنچه که از انجام تحقیقات مورد نظر می توان به نتیجه گیری مطلوب رسید این است که اولاً به رفتارهای فردی و عدم افراط و تفریط در آزادی دانش آموزان توجه نمود.
ثانیاً از تنبیهات و تشویقات بی مورد خود داری شود.
ثالثاً کلاس از نظر شرایط فیزیکی مناسب باشد.
توصیه و پیشنهادات
آنچه که می توان در این مورد پیشنهاداتی ارائه نمود زیاد می باشد لذا به چند مورد از آن اشاره می نماییم
1 ) تبعیض قائل نشدن میان دانش آموزان.
2 ) هماهنگی داشتن رفتار و گفتار معلم.
3 ) توجه به شخصیت کودک.
4) نظارت مستمر والدین و مسئولین.
5) استفاده از محققین روانشناسی در مدارس .
دسته بندی | حقوق |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 66 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 68 |
فهرست |
صفحه |
|
مقدمه |
……………………………………………………………….. |
1 |
فصل اول |
نوجوانان |
|
مبحث اول : |
تعریف نوجوانان …………………………………………….. |
5 |
مبحث دوم : |
تحلیل کارشناسی ……………………………………………. |
10 |
فصل دوم : |
خانواده |
|
مبحث اول : |
اهمیت خانواده ……………………………………………... |
13 |
مبحث دوم : |
ضرورت بازسازی نهادهای اجتماعی ………………………... |
23 |
مبحث سوم : |
آمار به دست آمده ………………………………………….. |
29 |
فصل سوم : |
علل فرار نوجوانان |
|
مبحث اول : |
عوامل موثر در فرار …………………………………………. |
31 |
مبحث دوم : |
فقر …………………………………………………………... |
37 |
مبحث سوم : |
طلاق ………………………………………………………… |
44 |
مبحث چهارم : |
اختلافات خانوادگی ………………………………………… |
48 |
فصل چهارم : |
تحلیل بزهکاری |
|
مبحث اول : |
عوامل بزهکاری اطفال ……………………………………... |
51 |
مبحث دوم : |
کانون اصلاح و تربیت ………………………………………. |
55 |
مبحث سوم : |
سیاست های قضایی در خصوص نوجوانان …………………. |
57 |
مبحث چهارم : |
فرار از خانه به تنهایی جرم نیست …………………………… |
64 |
فصل پنجم : |
نتیجه |
|
مبحث اول : |
راه چاره کدام است ؟……………………………………… |
66 |
فهرست منابع |
……………………………………………………………… |
67 |
مقدمه :
همه می خواهند جوانانی برومند و شایسته داشته باشند که به آنها افتخار کنند جهت حرکت دین و مذهب ، اخلاق ، روانشناسی و سایر علوم در حیطه ارتباطات و اخلاقیات و سنن و آداب و رسوم اجتماعی و دیدگاه کلی حاکم بر خانواده نیز در همین راستا و برای نیل به این مقصود است اما متاسفانه می بینیم که همه این تلاشها و کوششها برای برآوردن این خواست و آرزو کافی نیست . آمار وحشتناک زندانیان ، افزایش اعتیاد و جرم و بزهکاری ، افزایش باندهای فساد ، فرار دختران از خانه ، روابط نا مشروع و لجام گسیخته بین نسلهای جوان همه و همه شاهد این مدعا است .
خانواده ، اولیای مدرسه ، مربیان تربیتی ، سخنوران مذهبی ، مشاوران مدارس همه دست اندرکار تربیت نسل جدید هستند اما ظاهراً تربیت است و نتایج برعکس می دهد . دین ستیزه خزنده در سطح مدارس ، نتیجه تعبیر خاص و تحمیل گرایانه از دین و توسل به خشونت و زور در امور پرورشی است . به این مسائل باید فرزند سالاری ، از بین رفتن ارزش کار و تحریف معنای آن ، ساعات زیاد بیکاری نسل جوان و زیاده خواهی و رایگان خواهی و مطالبت زیاده از حد بعضی از جوانان و بسیاری مسائل دیگر فرهنگی و اجتماعی را افزود .
پدری که تمام ساعات روز را خارج از منزل است ، مادری که تند خو و عصبی مزاج است نمی تواند با نوجوان و جوان خود ارتباط دوستانه متقابلی داشته باشد . فرزندان همواره نیازمند محبت هستند و بسیاری از خودکشی ها ، فرار از خانه ها ، تظاهر به بیماریها و به منظور جلب محبت خانواده صورت می گیرد به خصوص در مورد مادران که مظهر مهر الهی و محبت و عشق و صفا در خانواده هستند .
مادری که دائم با گله و شکایت محیط خانه را بر می آشوبد با سخن چینی بین اعضاء خانواده و پدر ، رابطه بین آنها را به هم می زند و غم و غصه و افسردگی فرزندانش را به عنوان یک زنگ خطر نمی بیند و درک نمی کند نمی تواند یک مادر کامل باشد .
کادر فهمیده و خردمند از رنج و محرومیت های زندگی خود برای فرزند سخن نمی گوید و از زندگی یک تصور سیاه و زشت نمی سازد بلکه او را با خوبیها و امیدها آشنا کرده به لطف و محبت خدا امیدوار و او را در مسیر رشد و تکامل به سوی یک آینده زیبا قرار می دهد ، سن بلوغ ، سن زندگی طوفانی است .
جوان یک آتشفشان در حال جوشش یک اقیانوس پر تلاطم می ماند . در این شرایط روحی نصیحت و حرف مثل خس و خاشاک یا قایق کوچکی است که در اولین مواجهه با امواج طوفانی در هم شکسته و نابود می شود . برای ارتباط برقرار کردن با این جوان باید ابتدا خشم و خروش او را کنترل کرد و با او با محبت و عاطفه ، با صمیمیت ، با هر مادرانه و با شخصیت دادن در اجتماع و خانواده آرامش بخشید یک دریای آرام در یک نسیم و آفتاب ملایم و در موقعیت مکانی و زمانی مناسب بهترین موقعیت برای قایقرانی و ماهیگیری است . به فرزندانمان بفهمانیم که آنها مایه امید و شادی و نشاط ما هستند نه موجوداتی مزاحم و سربار زندگی .
طبق دستورات معصومین ابتدا به آنها درآمد داشتن و استقلال و خود کفایی و فرد مقیدی بودن برای جامعه را آموزش دهیم و بعد شیوه خرج کردن و طلبکار بودن و انتظارات رویایی داشتن . اگر آنها سختی و لذت کار را بچشند هرگز دنبال هوا و هوس و ناهنجاریها و ضد ارزشها نخواهند رفت از سپردن کارها و مسئولیتها به آنها نهراسیم کاری کنیم که خود را باور کنند . استعداد خدادادی خود را بشناسند و در جهت شکوفایی آن گام بردارند.
زندگی زیباست به آنها کمک کنیم تا زیبائیهای واقعی آن را بشناسند و از زشتی های آن روبرگردانند زشتی هایی که از رفتقت ها و دوستی با افراد ناباب و به خاطر کم محبتی خانواده روی می دهد .
( اینک که برای ما هر امیدی به نومیدی مبدل گشته است ، خداوندگار را نگر که به جای ما فرشتگان مطرود و در به در شده دل به مسرتی تازه خوش کرده و به آفریدن آدمی پرداخته و به خاطر وی جهانی تازه آفریده است !
پس ای امید بدرود باش و ای ترس تو نیز مرا ترک کن و ای پشیمانی از من دوری گزین!
در من که سرچشمه خوبی خشکیده است تو ای بدی و پلیدی به جای خوبی و خیر جایگزین باش . زیرا چون تو باشی . قلمرو آفرینش را با یزدان دو بخش خواهم کرد و من بر تیمی از آن فرمانروایی خواهم کرد .
شاید از آن تیم که خاص پروردگار است بخشی نیز بهره من گردد .
چنانکه خواهد شد و دیری نمی پاید که این جهان نو ، و این آدمیان بر تسلط من آگاهی خواهند یافت . )
« میلتون »
منظومه چهارم گفتگوی شیطان
از بهشت گمشده .
بزهکاری مجموعه جرائمی است که در زمان و مکان معین به وقوع می پیوندد .
کتله دانشمند بلژیکی اولین کسی است که با بررسی آمارهای مختلف ، اثرات عوامل طبیعی و اجتماعی را مورد تحقیق قرار داده معتقد است که بزهکاری ، پدیده ای است که بدون توجه به بزهکار می توان آن را مورد مطالعه قرار داد . به عقیده او ازدیاد و تقلیل جرائم و تغییرات احتمالی انواع بزه ها را از لحاظ زمان و مکان ، با توجه به عوامل اجتماعی ، اقتصادی ، سیاسی و مذهبی بایستی بررسی کرد . برای ارائه علمی بزهکاری، تعداد کل جمعیت کیفری یک منطقه و جمعیت کل همان منطقه هم مقایسه می شود و میزان کاهش و یا افزایش بزهکاری با توجه به چند درصد از مقایسه آمارها به دست می آید .
تعریف نوجوان :
نوجوانی : یک دوره در توسعه شخصیت فرد انسان بین آغاز بلوغ کامل ، اغلب به عنوان مترادف با دوره جوانی خوانده می شود و معمولاً این دو را بین سنین 10 تا 18 سالگی می دانند .
جوانی : دوره ای از زندگی انسان که بعد از سالها نوجوانی می رسد و از سنین 18 تا 25 سالگی است برخی این دو را از سنین 15 تا 25 سالگی می دانند .
در این دو دوره از زندگی یعنی نوجوانی و جوانی انسان تحت شرایط روحی و روانی خاصی قرار دارد که خواسته ها و انتظارات و شخصیت او را تحت تاثیر قرار می دهد و محیط اطراف و جو خانوادگی تاثیر بسزایی در روحیات فرد دارد .
شکل دادن الگوهای سالم از آغاز دوران نوجوانی ، بسیار آسانتر از تغییر دادن الگوهای رفتاری مخاطره آمیزی است که پیش از این شکل گرفته است .
ارتباط مداوم ، مثبت و عاطفی با یک فرد بزرگسال مهربان ، به جوانان احساس امنیت و اطمینان می بخشد .
نیازهای عمیق عاطفی که برخی از دختران را به فرار و افتادن در دام حوادث سوق می دهد . فرار ، نوعی اعتراض ساده دلانه دختران سرگردان ، به وضع موجود در خانواده است و تمنای محبتی که از آنها دریغ کرده اند ، همانگونه که خودکشی های زنانه و دخترانه فریادی خاموش برای جلب توجه همسر یا والدین به شمار می آید . در بعضی خانواده ها والدین توجهی به این نیاز فرزندان ، بویژه دختران نوجوان خود ندارند و گمان می کنند که با تامین خوراک و لباس ، پوشاک و مسکن و رفع دیگر نیازهای مادی آنها ، از قبیل هزینه تحصیل و جهیزیه وظیفه خود را در قبال این تشنگان مهر و عاطفه ، انجام می دهند ، چنین والدینی دختران خود را در چهار چوب تصورات دوران جوانی خود می خواهند مطیع و سر به راه باشند نمره خوب بگیرند . جز مسیر مدرسه و خانه، راه دیگری نشناسند و لحظه ای از نگاه تیز بین و سختگیرانه شان دور نمانند …..
ولی غافل از اینکه نوجوانان نیازهای دیگری هم دارند . تفریح و سرگرمی و نشاط می خواهند ، محبت و توجه می خواهند ، دوست دارند ، پدر و مادر را نه چون نظاره گری عادی از احساس بلکه همدم و مونس غمخوار و مهربان ببیند تا در رویارویی با یک مشکل فردی و اجتماعی بتوانند بدون هیچ دلهره و نگرانی با پدر و مادر درد دل کنند و راه چاره ای بجویند .
پدر و مادر باید به این نکته توجه کنند هر مشکلی که برای نوجوان به وجود می آید ، وی علت آن را از جانب پدر و مادر خود می داند .
نوجوان ممکن است بعضی از راهنمایی ها و توصیه ها را قبول کند و بعضی از آنها را رد کند . این قسمتی از رشد فکری دوران جوانی است .
پدر و مادر باید بدانند تغییر خلق و خوی نوجوانان کاملاً طبیعی است .
این تغییر مربوط به عوامل مختلف و هیجانی است که در این سنین وجود دارد .
در این سن نوجوان اشتباه می کند و به اشتباه خود پی می برد و تجربه می آموزد .
دوران نوجوانی زمانی بین دوره کودکی و بزرگسالی است . در این مرحله فرزند شما از حالت کودکی بیرون آمده و نوجوان شده است .
در این دوران نوجوان به سرعت رشد می کند بطوری که قد دختران شما ناگهان افزایش می یابد و ظاهر او به شکل خانمی در می آید . یا موهایی در صورت پسر شما ظاهر می شود و عظلات او قوی و صدای او تغییر می کند .
غیر از رشد جسمی ، تغییرات مهمی در این دوره اتفاق می افتد که به تعبیر عده ای تولد جدید نامیده می شود و عبارت است از :
1- رشد سریع جسمی 2- رشد روانی 3- رشد جنسی 4- رشد اجتماعی
5- تحصیل و دانش آموختن 6- تغذیه 7- مسائل و مشکلات دستگاه تناسلی
دوران نوجوانی دوران بسیار پیچیده و مشکلی است بطوری که نوجوان اعتراض می کند و ادعاهایی دارد . پدر و مادر باید بدانند که این دوران زودگذر است زیرا نوجوان دوران کودکی را پشت سر گذاشته و وارد مرحله جوانی شده است . او می خواهد از حالت تابع بودن به حالت استقلال برسد . بعضی از نوجوانان از این مرحله به سادگی و راحتی می گذرند و هم پدر و مادر هم نوجوان مشکلی ندارند ولی بعضی از مواقع ممکن است حالت هیجان ، برخورد و تمرد به وجود آید که این مرحله برای نوجوان و پدر و مادر بسیار مشکل خواهد بود . بنابراین پدر و مادر باید در نظر داشته باشند که هر نوجوانی با نوجوان دیگر تفاوت دارد . همانطور که هر نوجوانی از نظر رشد جسمی با نوجوان دیگر متفاوت است از نظر رشد روانی هم با نوجوانان دیگر متفاوت است .
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
بازدید ها | 1 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 28 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 33 |
مقاله بلوغ و هویت یابی نوجوانان در 33 صفحه ورد قابل ویرایش
«بلوغ و هویت یابی»
«نوجوانان را میتوان به مرغان دور پروازی تشبیه کرد که وجودشان پیدایش سرزمین های ناپیدایی را در افق به دریانورد نوید میدهد.
ما که دریاهای ژرف را به پیش می رانیم و نمی دانیم کی و کجا به خشکی می رسیم، باید این نوید را گرامی داریم و پیام ها و اشارات نوجوان را تفسیر و درک کنیم.»
فهرست :
خصوصیات عمومی دوران بلوغ...........................................................................
خواهش های فطری و خواهش های اکتسابی در دوره جوانی.............................
فراهم کردن غرایز در این دوره (تکالیف نوجوان)................................................
چگونگی رشد شخصیت در این دوره...................................................................
اظهار وجود و اثبات شخصیت..............................................................................
چگونگی دستیابی به استقلال.................................................................................
انتخاب دوست........................................................................................................
چگونگی رشد و تکامل جسمانی از تولد تا پایان دوره جوانی...............................
عکس العمل های روانی دختران نسبت به تغییرات بدنی.......................................
رابطه ی بلوغ جسمی با بلوغ روانی.......................................................................
خود دوستی و دگردوستی در این دوره ..............................................................
بلوغ........................................................................................................................
مقدمه
هدف از تهیه ی این تحقیق شناسایی بلوغ و هویت یابی است . این که نوجوانی چه دوره ای است؟ خصوصیات شخصیتی، جسمانی، روحی و روانی نوجوان در این دوره چگونه است؟ او باید چگونه در برابر تغییرات حاصل از این دوره عکس العمل نشان دهد؟ …
در این دوره نوجوان در یک تبدیل شخصیتی قرار دارد افکار و حالات وی به سوی بلوغ و در مسیر کامل تر شدن حرکت کند. در این تحقیق از مواردی چون خصوصیات عمومی دروان بلوغ، خواهش های فطری و اکتسابی ، رام کردن غرایز، تفریحات سالم، تفریحات زیان بخش، رشد و اظهار وجود، استقلال و دوست یابی نوجوانان، بلوغ جنسی که خود یکی از عامل های تشویش و نگرانی در دختران و پسران است و انحرافات جنسی سخن به میان آمده است.
خصوصیات عمومی دوران بلوغ
- برقرار کردن مناسبات کاملتر با همسالان خود
- کامل کردن نقش اجتماعی خود به عنوان یک مرد یا یک زن
- قبول کردن وضع جسمانی خود و استفاده از آن به طور مؤثر
- به دست آوردن استقلال عاطفی و از میان بردن وابستگیهای عاطفی با والدین و سایر افراد بالغ «فطام روانی»
- اطمینان حاصل کردن درمورد استقلال اقتصادی.
- انتخاب شغل و آماده کردن خود جهت احراز آن.
- آماده نمودن خود جهت انتخاب همسر و تشکیل خانواده.
- پرورش دادن مهارتهای هوشی و مفاهیم لازم جهت شرکت دادن در زندگی اجتماعی.
- کامل کردن رفتار اجتماعی و قبول کردن مسئولیت های مربوط بدان.
- آشنا شدن با یک دسته از ارزشهای اخلاقی و تحصیل یک فلسفه حیاتی ارضاء کننده[1].
از دیگر خصوصیات عمومی دوران بلوغ عبارتند از :
دارا بودن مشکلاتی چون عصبانیت ، ناآرامی، علاقه به تنهایی، رغبت نشان دادن نسبت به امر و نهی کردن، بهانه گیری، ناراضی بودن از وضع زندگی، جرو بحث کردن با اعضای کوچکتر خانواده، لجباز بودن، نداشتن توانایی برای بازگویی وضعیت روحی و علاقه های خود و مسائل خانه و خانوادگی، وضع موقعیت اجتماعی، دینی و اخلاقی، مسائل مربوط به تحصیل و غیره.[2]
انتخاب دوست
سن 11 را سن رفیق بازی می گویند. زیرا نوجوان در جستجوی دوستانی میباشد که با آنها سرگرمی داشته و احیاناً رازهایش را با او در میان بگذارد.
در دوستی های خود بسیار عاطفی هستند، سادگی به خرج می دهند ولی چون دوستان انتخاب شده نیستند، و انان درباره دوست خود تعصب دارند ممکن است دچار لغزش شوند و برای همین است که خطری آنها را تهدید میکند خطر این که عاشق دوست خود هستند و در این راه مصلحت را رعایت نمی کنند و ممکن است دوست فاسدی را به دوستی برگزینند.
تقلید در آنان به وفور دیده میشود و این تقلید برای آنها که روح ضعیف و تأثیر پذیر دارند و ناگهان متوجه میشوند که دین خود را از دست داده و عقیده دوست خود را پذیرفته اند. او نمی داند که وقتی با کسی دوست میشود نباید زمام اختیارش را به دست او بدهد.
و از همه بدتر است این که در دوستی های خود زیاده روی میکند و همه اسرار خود را با دوستان مطرح میکند. امام علی (ع) در این باره می فرماید: دوستت را چندان دوست بدار که اگر روزی دشمن او شدی از او هراسناک نباشی.
دوستی های این دوره زندگی است که برای همیشه باقی می ماند و میتواند زمینه ساز شرافتها و یا رذالتها باشد.
تأثیر پذیری این دوره زندگی به علت این است جوانان احساس می کنند مانند پرنده ای در قفس مانده اند بویژه که این نوجوان مسائلی دارند که نمی توانند آن را با اولیا در میان بگذارند.[3]
نیاز به داشتن دوست و رفیق، یکی از نیازهای بشر در تمام دوران زندگی است. آدمی دوست دارد تا فردی همدل، موافق و همرنگ خود داشته باشد. این افراد خواسته یا ناخواسته روی اخلاق و کردار هم اثر می گذارند.
دوست خوب، مایه خوشبختی و سعادت انسان است. دوست لایق، کسی است که درایام خوشی و ناخوشی یاری یکدل، موافق است.
دوستی ها، بیدار کننده حس نوع دوستی و دگردوستی در فرد است. نداشتن دوست خوب در زندگی، باعث محرومیت است. برای داشتن دوست خوب نیاز به راهنمایی بزرگترها است. با این راهنمایی آنها می آموزند تا حدود دوستی ها را دریابند.
جوانان در انتخاب دوستی ها آسان پذیر بوده و پیرو عواطف و احساسات هستند. دوستی هایشان سر سخت است. جوانان باید در انتخاب دوست، جانب عقل و مصلحت را نگاه دارند. پرهیز از دوستان چاپلوس، باعث سعادت در زندگی است.[4]
در این سنین نفوذ پذیری دوستان و همسالان بیشتر از سایر گروه ها می باشد، یعنی نوجوان از دوستان خود بیشتر تأثیر می پذیرد و به رنگ آنها در میآید تا جایی که رفتار آنان را چه خوب و چه بد برای خود الگو قرار میدهد.
در این دوره نوجوانان بیش از حد به دوستانشان اعتماد دارند و با نوعی ساده اندیشی و اطمینان کامل با رفقا و معاشران خود مرتبط میشود و این سرآغاز برای انحراف او میشود (از طریق دوستان ناباب).
پس نتیجه میشود خانواده ها مربیان علاوه بر آگاه کردن نوجوان به ضروریات بلوغ، در زمینه ی دوستی ها و معیارهای انتخاب دوست و خطرات ناشی از دوستی های آلوده، با آنان به گفتگو نشینند و به آنان آگاهی بخشند.[5]
چگونگی رشد و تکامل جسمانی از تولد تا پایان دوره جوانی
از بدو تولد تا شش ماهگی :
- دست و پا می زند، سروشانه و چانه را بالا نگاه می دارد.
- سر را آزادانه به اطراف حرکت می دهد، و اغلب سرش را به یک طرف کج میکند.
- به عنوان واکنش در مقابل حرکات بزرگترها، با صدای بلند می خندد.
- با چشم حرکت نور و صدا و اشخاص را دنبال میکند.
- گریه های مختلف مربوط به درد و گرسنگی و ناراحتی را ظاهر میکند.
- نوک پا را می پراند و با پاهای خود اشیا را حرکت میدهد.
- اگر شیء کوچکی را در دست او بگذارند ، محکم آن را می چسبد و بی اراده نگاه می دارد.
- اشیاء را به طرف دهان میبرد.
آغاز هفت ماهگی تا دوازده ماهگی :
- مچ دست ها را آزادانه می چرخاند، به دور خود می چرخد.
- برای نشستن تقلا میکند و به تنهایی تا چند ثانیه می نشیند.
- در حالت خوابیده انگشتان پای خود را به دهان میبرد.
- این طرف و آن طرف می رود و خود را با اثاثیه منزل آویزان میکند.
- با خودش حرف می زند، می خندد و صدا میکند.
- با انگشت سبابه اشیا را فشار میدهد و دو شیء کوچک را به هم می زند.
از سیزده ماهگی تا هجده ماهگی :
- به تصاویر بزرگ و رنگی نگاه میکند.
- از پله ها بالا و پائین می خزد.
- میتواند در حالیکه عقب عقب می رود یک اسباب بازی را با خود بکشد.
- دستگیره در را میگیرد و در را باز میکند.
- به خوبی راه می رود و به ندرت می افتد.
- قاشق را میگیرد و غذا را به دهان میبرد.
- شیء را روی شیء دیگر می گذارد و میتواند دو یا سه مکعب را روی هم قرار دهد.
- ترجیح میدهد اشیاء را با یک دست بگیرد.
از نوزده ماهگی تا بیست و چهار ماهگی :
- بدون کمک دیگران از پله ها بالا می رود و روی میز می نشیند.
- با قاشق غذا می خورد و فنجان را بدون کمک دیگران از زمین برداشته و می نوشد.
- میتواند خطوط منحنی واقعی ترسیم کند.
- معمولاً میتواند ادرار و مدفوع خود را کنترل کند.
از بیست و پنج ماهگی تا سی ماهگی :
- به سرعت به وزن کودک افزوده میشود .
- میتواند لباس خود را در بیاورد.
- صفحات کتاب را ورق می زند.
- توانایی پرتاب اشیاء را دارد.
- با تناوب پاها را بر می دارد و از پله ها بالا می رود.
- در به کار بردن دست ها و پاها و بازوان بیشتر از کار کردن با انگشتان لذت میبرد.
از سی ماهگی تا سی و شش ماهگی :
- لباس خود را بدون کمک دیگران می پوشند.
- همه دندانهای شیری او کامل میشود.
- روی سه چرخه می نشیند و پا می زنند، ولی معمولاً با کمک پاها روی زمین سه چرخه رابه جلو می برند.
- با هر دو پا از زمین می پرد و فعال و پر انرژی است.
- در غذا خوردن میتوانند از چنگال استفاده کند و کمتر غذا بر زمین بریزد.
سه سالگی :
- فعال و پر انرژی است ولی زود خسته میشود.
- از وسائل گوناگون با مهارت و به راحتی استفاده میکند.
چهارسالگی :
- مستعد ابتلاء به بیماریهای دوران کودکی است.
- در حرکات کودک، توازن و هماهنگی دیده میشود.
- میتواند شکل آدم را که 3 یا 4 قسمت دارد ترسیم کند.
پنج سالگی :
- دست ها مهارت دارند ولی عضلات کوچک دست هنوز کاملاً متعادل و موزون نیست.
- بدن کشیده تر و دستها و پاها دراز تر میشود.
- دختران (معمولاً) در رشد بدنی از پسرها در حدود یکسال جلوتر هستند.
شش سالگی :
- پاها به سرعت رشد میکند و قامت کشیده تر میشود.
- فعال، پر انرژی و پر سروصدا است.
دسته بندی | علوم انسانی |
بازدید ها | 1 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 19 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 27 |
مقاله بررسی تربیت دینی در نوجوانان در 27 صفحه ورد قابل ویرایش
مقدمه:
از آنجائیکه نظام مقدس جمهوری اسلامی فقط و فقط از طریق اعتماد عمیق اقشار ملت به اسلام عزیز متداوم و پایدار میماند و نظام جمهوری اسلامی چیزی جز ظهور حیات اسلامی در عرصة فعالیتهای فردی و اجتماعی نیست بنابراین لازم است که بیش از پیش در این راستا همت گمارده شود. و به گونهای عمل کرد که در نسل جدید ما و نسلهای بعدی دچار اضطراب و نگرانی و بیم و هرای نشوند و چه بسا یک عملکرد غلط در این زمان از طرف تربیتکنندگان از پدر و مادر گرفته تا مربیان مقاطع مختلف تحصیلی یأس و ناامیدی را در روحیة این عزیزان ایجاد کند و روح دین باور و وجدان پاک نوجوانان را پدران و مادران آیندة این مرز و بوم سست و بیحاصل نماید پس توجه داشتهباشیم که وظیفة خطیری بر دوش نهاده شدهاست که با اندکی لغزش در انجام آن در پیشگاه خداوند متعال پاسخگو نخواهیم بود و چه زیباست که در صورت پاسخگویی سربلند و سرافراز بیرون آئیم. پس بیائید عاقلانه عمل کنیم و از خود ستائیهای بیمورد دست برداریم و تربیت نسل سالم و صالح را داشته باشیم که این جز در سایة باوراندن باورهای مذهبی در نوجوانان و جوانان و نسل نو نیست البته به طور عاقلانه و استفاده از تکنیکهای دین باروانه که اگر مربیان ما خود را مجهز به این هنر نباشند و خود را با خواستههای پاک جوانان و نوجوانان آشنا نکند و آنرا در جهت صحیح هدایت ننمایند جفای بزرگی به جامعة بشریت از جمله مذهب تشیع نمودهاند که البته وظیفهای بسیار سنگین است و چه بسا از پیامبراکرم (ص) نقل شدهاست که معلمی شغل انبیاء است پس از اینجا به ظرافت و مسئولیت خطیر خود با دقت بنگریم و از زیر این مسئولیت با بهانههای واهی شانه خالی نکنیم که اگر چنین کنیم لایق انسانیت نیستیم و اگر پدران و مادران در این یعنی در جهت دینباوری و تقویت مذهب در فرزندانشان کوتاهی کنند باید این را بدانند که لایق پدر و مادری نیستند و باید خودشان را مواخذه نمایند در پیشگاه خداوند بسی سنگین تر و سختتر است.
و باید همة این سخنان چنین برداشت کرد که:
مسلمانان مسلمانی زسر گیرد که کفر از شرم یار بد مسلمانوار میآید.
موضوع: راههای مؤثر در تربیت دینی نوجوانان
مسئله: بررسی عوامل مؤثر در تقویت در نوجوانان
بیان مسئله: بسیار مشاهده میشود که اولیاء و مربیان از تربیت دینی نوجوانان گله و شکایت میکنند و آنها را افرادی لامذهب و فراری از دین میپندارند و به هر نحوی در صددند که این وصلة ناهمرنگ را به نوجوانان بچسبانند و به هر طریقی شده خود را از زیر بار مسئولیت بزرگ و خطیر مذهبی بارآوردن فرزندانشان شانه خالی نمایند که البته شاید بتوان تا اندازهای این مسائل را به نوجوانان نسبت داد ولی اگر ما خود در کار خود دقیق شویم مشاهده میکنیم که نوجوان در ابتدای راه است اگر به او جهت داده شود و صحیح برنامهریزی شود او به خوبی میتواند خود را دریابد و آنچه را روح پاک و بیآلایش او طلب میکند به آن دست پیدا کند که در این تحقیق محقق سعی برآن دارد که عوامل مؤثر در تربیت دینی نوجوانان را مورد بررسی قرار داده و سطح عملکرد تقویتکنندههایی مثل خانواده و مدرسه و وسایل ارتباط جمعی را شناسایی و معرفی نماید و تا حد امکان برای رفع موانع و نواقص گام بردارد.
تعریف تئوری تربیت دینی
تربیت بدنی مجموعهای از اقدامات و تلاشها و زمینهسازیها برای ایجاد دگرگونی در فکر و عمل است که منطبق با آن فکر و عمل دارای جنبههای موضعگیرانه براساس آن باشد.
اهمیت و ضرورت تحقیق
چون در جامعة فعلی با جمعیت جوانان و نوجوانان بیش از جمعیت کودکان و بزرگسالان میباشد و این نگرانی برای اولیاء و مربیان ایجاد شده که آیا نسل جوان ما میتواند همانند نسلهای قبل دینباوری عمیق داشتهباشد و چگونه میتوان این گرایش به مذهب را در روحیه نوجوانان بیش از پیش ایجاد کرد بر آن شدیم که در این جهت قدمهایی را برداریم و به آنچه حقیقت است دست یابیم باید نسل امروز را شناخت و منطبق با مبنای روحی او دین را به عرضه داشت آنچه در زمان حال از وضعیت دینباوری در نسل جدید پیداست این است که باید قبول کرد این نسل قبل از این که با مذهب به جنبههای ظاهری آن بنگرد بیشتر با مبنای حکمت و استدلال انس و الفت دارد گویا که نوجوان با نمونهای از مردم آخرالزمان هستند که در حدیث اما سجاد (ع) میباشد که میفرمایند (خداوند میدانست که در آخرالزمان مردم متعمقی میآیند و لذا خداوند شش آیه اول سورة حدید و قل هو الله احد را برایشان آورد و از طرفی نیز باید متوجه بود که علم کلام قدیم برای توجه این نسل کافی نیست و غذای این نسل در تفسیر قیمالمیزان قرار دارد که باید معلمین دینی ما با انس طولانی با آن کتاب شریف خود را آمادة جوابگویی به سؤالاتی کنند که علامه طباطبائی (ره) از قبل پیشبینی کردهاست. پس در واقع ایجاد دینباوری چنین نسلیکه زمینهساز ظهور ولیعصر (ارواحنا له الفداه) میباشد نیاز به تعمق و تدبر و بینشی نو و جدید دارد که محقق را بر آن داشت در این جهت مطالعاتی را داشته و اطلاعاتی را در جهت تقویت دینباوری و مذهب در نوجوانان کسب کند چرا که برداشت نادرست از دین و مذهب خسارات جبرانناپذیری را به بار خواهد آورد.
امروزه غالباً میبینیم معانی و مفاهیمی که ما از اسلام داریم خاصیت حیاتبخشی و ایجاد زندگی ندارد پس ناچار باید تجدیدنظری در این معانی و مفاهیم بکنیم ما باید تصور خودمان را تصحیح کنیم و این است معنی احیاء تفکر اسلامی در نسل جدید.
(مطهری مرتضی – حق و باطل صفحة 136)
غالب مفاهیم اخلاقی و تربیتی اسلام اگر نگوئیم تمام آنها به شکل وارونه الان در افکار مسلمانان وجود دارد.
(حق و باطل 123 آیت الله مطهری ره)
برای ما لازم و ضروری است که تفکر اسلامی خودمان را به شکل زندهای در آوریم تلقی خودمان را از اسلام عوض کنیم نگاهی کنیم شاید مثل کسی که قبایی یا کتی را وارونه پوشیده ما هم لباس اسلام را وارونه پوشیدهایم واقعاً ما باید تجدیدنظری در مسلمانی خودمان بکنیم.
(مطهری مرتضی – حق و باطل صفحة 85)
همچنین باید اهمیت و ضرورت این تحقیق را در این بدانیم که
تربیت دینی در عصر ما میتواند به دلایل زیر باشد
1- گسترش و توسعة جرائم مختلف که طبق آمار رسمی به شدت روبه افزایش است.
2- توسعة خطر اعتیاد به همه صورتهایش از استعمال هروئین، مرفین و مشروبات الکلی و کنترل در کشورها و حتی در ممالک ما خطر که همچنان خطر رو به افزایش است.
3- توسعة تبلیغات دشمن در عرصة جهانی برای فاسد نمودن اخلاق جوانان با امکاناتی مثل اینترنت و ماهواره و …
4- سوء استفاده از مذهبپذیری مردم و القائات وارونه از طریق مکتبها و فلسفههای خطرآفرین
5- وجود دو راهیها و شک و تردید در زمینة مذهب که از خصایص دوران نوجوانی است.
6- وجود زمینههای برای دستیابی به بیقیدیها و احساس رهایی در نوجوانان که میتوانند وسیلهای برای سودجویی دشمنان باشند.
7- نیاز به پناهگاهی امن و مطمئن که در تنگناها نوجوان بتواند به آن رجوع کند و در پناه آن قرار گیرد.
(تربیت آذر 86)
هدف کلی
آنچه در این تحقیق به عنوان موضوع اصلی مورد توجه قرار گرفته است بررسی عوامل مؤثر در تربیت دینی نوجوانان میباشد که در آن متغیرهایی از قبیل:
1) بررسی عوامل مؤثر خانوادگی در تربیت دینی نوجوانان
2) بررسی عوامل مؤثر مدرسهای در تربیت دینی نوجوانان
3) بررسی عوامل مؤثر وسایل ارتباط جمعی در تربیت دینی نوجوانان
سؤالات تحقیق
1) تا چه میزان عوامل خانوادگی در تربیت دینی نوجوانان مؤثر است.
2) تا چه میزان عوامل مدرسهای در تربیت دینی نوجوانان مؤثر است.
3) تا چه میزان عوامل وسایل ارتباط جمعی در تربیت دینی نوجوانان مؤثر است.
در این تحقیق
متغیر مستقل: عوامل (خانوادگی، مدرسهای، ارتباط جمعی)
متغیر وابسته: تربیت دینی میباشد.
تاریخچه:
با نگاهی به گذشته میتوان چنین دریافت که انسان از همان ابتدای خلقت به گونهای علاقهمند بودهاست که خود را ایجاد شده از منبع خاصی که مافوق توان و قدرت خودش میباشد بداند برای همین به این موضوع توجه خاصی داشتهاست چرا که انسان از همان اوایل احساس وابستگی به وجود نامتناهی را داشته که عقدهها و نگرشهایش را با او بازگو کند و مشکل گشایش او باشد پس با نگاه اجمالی به گذشتههای دور و تاکنون به این نکته میرسیم که کتبهها و مقابر نشانگر و بیانگر همین موضوعاند که انسان از زمانهای بسیار دور به چیزهایی مثل سنگ، خورشید، ماه، ستارگان، باد و غیره اسناد خدایی بسته و نسل خود را به عنوان اینکه به این منشاءهای قدرت احترام بگذارد تربیت میکرده و فرزندان خود را نیز نسل به نسل به این قدرتها وابسته مینموده است. تا اینکه وسیلة هدایتی بنام انبیاء الهی برای جهت دادن به این نوع تربیت دینی فرستاده شد و ایسان با بیدار کردن ازهان و افکار به انسان جاهل نمودار کردند که آن قدرت مافوقی که به دنبال آن هستند خداست و قابل دیدن نیست پس با این مختصر نگارش به سخنی کلیتر در زمینة تاریخچة تربیت دینی میپردازیم.
انسان از همان ابتدا با آثاری که از خود به جای گذاشته به مقولههایی چون خدا، روح، غیب، زندگی، مرگ و زندگی پس از آن توجه خاصی داشته.
این احساس تعلق هرچه و به هر دلیلی بوده در انسان پدید میآمده و اشتیاق و آرزوهای خود را در آن میجسته با آن احساس امنیت میکرد و کمالجویی و بینهایت طلبی خود را با آن پاسخ میگفته در فرد راز هستی را در آن میدیدهاست و پیش از اینکه پدیدار هستی را بتواند به گونهای فلسفی و آنگاه علمی و تجربی برای خود تبیین کند انسان با همین اعتقادات دینی عطش ذهنی خود را فرو نشانیده است.
روانشناس، پزشک و فیلسوف سویسی دین را قدیمیترین تظاهرات روحی انسان عنوان کردهاست که نه تنها یک پدیدة اجتماعی و تاریخی است بلکه یک مسئله روانشناختی است.
«فراستخواه 1373»
سوال اول
بررسی عوامل موثر خانوادگی در تربیت دینی نوجوانان
از سخنان پیامبر اکرم (ص) میباشد که تا 21 سالگی سه دوره 7 ساله را قائل شدهاند که دوره دوم یا 7 سال دوم مرحله پذیرش است که نوجوان به مرحله تصمیمگیری نرسیده و زمینه فکری انضمامی دارد و به شکل دادن و کنترل و هدایت محتاج است. از این رو اطلاعت از مربیان و والدین برای وی به طور جدی مطرح میشود.
(اخلاق و تربیت اسلامی – رهبر، محمدتقی ص146)
نوجوان عضو لاینفک خانواده است. همانطور که عضو سالم برای بدن مفید و سازنده است نوجوان نیز که عضوی از اعضای خانواده به شمار میآید، در صورت سلامت خانواده از منافع از سود میبرد و در صورت فاسد و آلودهبودن نوجوان، خواه و ناخواه خانواده آسیب خواهد دید. همانطور که حفظ سلامت اعضاء بدن برای هر انسان لازم و ضروری است هدایت و ارشاد نوجوان نیز برای پدران و مادران امری اجتنابناپذیر است.
نوجوان دوره کودکی را پشت سر گذاشته و هنوز به مرحله بزرگسالی نرسیده است. نه میتواند همانند کودک مطیع و فرمانبردار باشد و نه همانند بزرگسالان از قدرت تصمیمگیری برخوردار است. لذا در مرحله دشوار شک و تردید و ابهام به سر میبرد و از همه دشوارتر اینکه در حال شکلگیری است. در این سن هر نوجوانی میکوشد به رفتار و کردار خود شکل بدهد و کمترین بیتوجهی و بیدقتی موجب میشود که شامکه گزیده شده نامطلوب و نازیبا باشد و در نتیجه پسر نوح آبروی خانواده خود را بر باد دهد و باز روشن است که بازسازی نوجوان به این امکانپذیر نیست و به این آسانیها نمیتوان نوجوان را به کمالات فطری اولیه دعوت کرد زیرا ترک عادت موجب مرض است. از این گذشته نوجوان یک امانت الهی است.
(خانواده و فرزندان – استادان طرح جامع آموزش خانواده ص 41)
اما زینالعابدین (ع) در «رساله حقوقیه» میفرمایند:
«فرزندت را به سوی پروردگارت رهنمون ساز»
دقت و اهتمام در این جمله این واقعیت را آشکار میکند که رسالت پدران و مادران در دوره نوجوانی و جوانی بسیار دشوار است زیرا ایجاد روحیه خداشناسی کاری بسیار دشوار و دقیق است و شاید یتوان ادعا کرد که اگر پدری توفیق یابد و به انجام این رسالت عظیم بپردازد بسیاری از خواستهای نوجوان و جوان خود به خود برآورده میشود. زیرا وقتی نوجوانی خدا را بشناسد همه استعدادهای درونی او یکی پس از دیگری شکوفا خواهد شد.
در سوره لقمان: حضرت لقمان به فرزندش سفارش میکند: «پسرم از شرک به خدا پرهیز کن زیرا شرک ستمی بس بزرگ است.»
همچنین باید توجه داست که انتقال حق خداشناسی بسیار دشوار است زیرا تا پدر و مادر الگوی عملی برای جوان نباشند هرگز این انتقال صورت نخواهد گرفت.
(خانواده و فرزندان – استادان طرح جامع آموزش خانواده ص 44)
ناگفته نماند که هر قدر پدران و مادران قویتر و راسختر نقش الگویی را عهدهدار باشند تأثیر و جذب فرزندان آنان سریعتر خواهند بود.
براساس این اصل همه پدران و مادران باید تلاش کنند در امور دینی و اخلاقی برای فرزندان خود مدل و الگو باشند.
امام جعفر صادق (ع) میفرمایند: «مردم را به اعمال و کردار نیکوی خود به خوبیها راهنمایی کنید زیرا در این نوع دعوتها افراد مجذوب انسانهای شایسته میگردند و ناخودآگاه به همانندی و همسانی میپردازند.
(خانواده و فرزندان – استادان طرح جامع آموزش خانواده ص 58و59)
نتیجهگیری:
خانواده مهمترین کانون در الگودهی و تربیت دینی نوجوان میباشد. لذا پدر و مادر و فرزندان بزرگتر خود باید نمونه درستی از یک فرد مذهبی باشند تا نوجوان سر در گم و شکاک، دچار سردرگمی بیشتر نشود و حقیقت را به وضوح دریابد و در جهت تربیت دینی صحیح با خانواده قدم بردارد.
سوال دوم
بررسی عوامل موثر مدرسهای در تربیت دینی نوجوانان
مدرسه بعد از خانواده دومین نقش را ایفا میکند. نهاد مدرسه به عنوان فرایندی است که در آن تجارب آموزشی، نگرشها و موافقتها یا شکستها شکل میگیرد.
معلم در ساختن خصال و شخصیت کودکان و نوجوانان نقش مهم و موثری دارد.
اکر اهداف اتخاذ شده در نهادهای مدرسه و خانواده از نظر تربیت مذهبی منطبق بر یکدیگر باشند مهمترین عامل در تکوین شخصیت مذهبی دانشآموزان به شمار میروند. آنچه امروزه به حسب عادت در تکوین شخصیت مذهبی دانشآموزان به شمار میروند. آنچه امروزه به حسب عادت دیرینه تمامی هم و غم متولیان مدارس را بیش از هرچیز دیگر به خود اختصاص میدهد توجه صرف به برنامههای آموزشی است. در حالی که مدرسه تنها مسئول اجرای برنامههای آموزشی و دعوت از معلمان و دانشآموزان برای آموزش و گرفتن امتحان و اعلام نتیجه نمیباشد.
بلکه مدرسه نهاد تعلیم و تربیت است و باید برنامههای جامعی برای رشد علمی، اخلاقی، مذهبی، عقلی، عاطفی، سیاسی و اجتماعی دانشآموزان داشته و همه عوامل موجود در مدرسه را برای تحقیق همه جانبه این برنامهها بسیج کرد.
خطوط مرزهایی که فقط تربیت دینی فرزندان را در محدوده مربی پرورشی مشخص کردهاست را باید شکست و تمامی دستاندکاران مداری با هم در این راه قدم بردارند. چرا که سوابق نشانداده که نوجوان از هر فردی به گونهای خاص تاثیر میپذیرد و الگو میگیرد و چه زیباست که الگوگیری نوجوان در مسائل و تربیت دینی از دبیران و معلمان دلسوز و متعهد و مذهبی (به معنی واقعی) الگو بپذیرد.
نتیجهگیری:
نتیجه اینکه همه اولیاء و مربیان مدرسه باید هماهنگ عمل نمایند و خود نمونه خوبی از یک الگوی مذهبی و دینی باشند و با رفتار و اعمال خود نوجوانان را در این جهت راهنما باشند چرا که فقط مربی پرورشی مسئول تربیت دینی فرزندان این مرز و بوم نیست، همه در این امر شریکند و باید هماهنگ عمل کنند.
دسته بندی | روانشناسی و علوم تربیتی |
بازدید ها | 24 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 70 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 87 |
اضطراب اجتماعی اضطرابی است که خصوصاً هنگام برخوردهای اجتماعی متقابل افراد با یکدیگر بوجود میآید افرادی که از اضطراب اجتماعی رنج میبرند با افزایش مسائل روانی، ناتوانی در تمرکز حواس و حالتهای عصبی روبرو هستند . اشخاص دچار اضطراب اجتماعی به منبع ناراحتی خود که برخوردهای اجتماعی است که اکنون یا بزودی با آن مواجه خواهند شد آگاه هستند.
اگر چه هر کسی گاهی حداقل کمی از مصاحبهای که قرار است در آن شرکت کند دچار حالت عصبی میشود. در واقع یعنی هر یک از ما در اضطراب اجتماعی قرار میگیریم ، اضطراب اجتماعی مانند خیلی از مسائلی است که روانشناسان و محققین ارتباطات در آن به تحقیق مشغول هستند.
اسامی که به این نظریهها داده میشود عبارتند از :
خجالتی بودن، اضطراب زمانی ، اضطراب ارتباطی، کمگویی، وحشت در اثر ظهور در مقابل دیگران.
اگر چه برخی از روانشناسان بین اضطراب اجتماعی و نظریههای فوق تفاوتی قایل هستند. اما بیشتر محققین امروزه اصطلاح اضطراب اجتماعی را با خجالتزدگی هم معنی بکار میبرند. نظریههای اضطراب زمانی، وحشت در اثر ظهور در مقابل دیگران اغلب به عنوان نمونه های خاص برای نظریه اضطراب اجتماعی عنوان میشود. علاوه بر این بررسیهای آماری نشان میدهد بین اضطراب اجتماعی و خجالتزدگی و دیگر نظریهها ارتباط همبستگی وجود دارد. بنابراین ما اصطلاح اضطراب اجتماعی و خجالتزدگی را میتوانیم در این مقاله بجای همدیگربکار ببریم.
به هر حال باید توجه داشت که اضطراب اجتماعی را نباید با درونگرایی همانند دانست. در حالیکه درونگراها اغلب بجای حضور در اجتماع با خودشان تنها هستند. بیشتر اشخاصی که دچار اضطراب اجتماعی هستند از خجالتزدگی متنفراند.
تقریباً دو سوم این اشخاص در یک تحقیق ، خجالتی بودن خود را یک مشکل واقعی بیان نمودند و یک چهارم این افراد تمایل خود را برای یافتن راهحل این مشکل بیان نمودند.
فهرست مطالب
فصل اول :
مقدمه................................................................. 2
بیان مسئله .....................................................................4
هدف از تحقیق و اهمیت مساله 11
فرضیه تحقیق ....................................................................................... 13
متغیرهای پژوهش......................................................................... 13
فصل دوم : ادبیات پیشینه در تحقیق
اضطراب و فشار روانی........................................................................... 17
اجزای اضطراب.............................................................................. 18
انواع اضطراب........................................................................................... 21
اندازهگیری اضطراب.............................................................................. 24
اضطراب امتحان......................................................................... 25
رویکردهای درمانی اضطراب (رفتار درمانی ، درمان شناختی - رفتاری) .................... 29
بحران اضطراب در نوجوانی.......................................................................... 31
دیدگاههای نظری دربارة روانشناختی اضطراب............................................. 32
نظریههای اضطراب.................................................................................. 45
کنار آمدن با اضطراب....................................................................... 49
مکانیسمهای دفاعی.......................................................................... 51
اضطراب طبیعی و اضطراب بیمارگونه.......................................................... 53
اضطراب و یادگیری............................................................................. 57
علتهای رایج اضطراب........................................................................ 59
آشوب و اضطراب نوجوانی (Adolescent Turmoil) .................................. 61
نظریههای روانکاوی ، رفتار ، وجودی و زیست شناختی درباره اضطراب اجتماعی 62
فصل سوم : طرح تحقیق
جامعه مورد تحقیق................................................................................. 68
روش نمونهگیری ................................................................................ 68
ابزار تحقیق .................................................................................... 68
روش نمرهگذاری .............................................................................. 69
فصل چهارم :
ارائه داده ها ......................................................................................... 71
محاسبات آماری ........................................................................... 73
فصل پنجم :
خلاصه ونتیجهگیری.................................................................. 77
محدودیتها و پیشنهادات تحقیقی .............................................................. 77
فهرست منابع............................................................................ 79
پیوست................................................................ 81